یک حمله سایبری، ناخوانده از راه می‌رسد. بی‌خبر و ناگهان اتفاق می‌افتد. وقتی انتظارش نمی‌رود، می‌آید و می‌تواند پیامدهای ناگوار و هزینه‌های پنهانی برای یک کسب‌وکار به دنبال داشته باشد. اما چه هزینه‌هایی؟ در این بلاگ‌پست می‌خواهیم به 5 هزینه‌های پنهان یک حمله سایبری بپردازیم. 

داخل پرانتز: آن‌چه در این بلاگ‌پست می‌خوانید، برگرفته از مطلب Unveiling the 5 hidden costs of a cyberattack از بلاگ intigriti است. به‌اضافه‌ی افزودنی‌ها و گفته‌هایی از افراد دارای تجربه‌ی مرتبط با این موضوع که در جهت بومی‌سازی و نگاه تجربی به این موارد هستند. 

آن‌چه در این بلاگ‌پست خواهید خواند:

افزایش تهدیدها و هزینه‌های در کمین یک کسب‌وکار  

• خسارت‌های مالی 

• اختلال در عملیات 

• لطمه به شهرت 

• نقض انطباق 

• از دست دادن دارایی‌های معنوی 

افزایش تهدیدها و هزینه‌های در کمین یک کسب‌وکار

در سال‌های اخیر، شاهد افزایش چشمگیر حملات سایبری بوده‌ایم. حملاتی که از نظر تعداد و پیچیدگی به سطوح بی‌سابقه‌ای نسبت به گذشته رسیده‌اند. پیش‌بینی می‌شود که تا سال 2025، جرائم سایبری در سطح جهان، هزینه‌ای معادل 10.5 تریلیون دلار برای شرکت‌ها داشته باشند. همچنین انتظار می‌رود که تعداد حملات نیز تا آن زمان دو برابر شوند. اثرات فوری یک حمله‌ی سایبری (جنبه‌ی مالی آن) معمولا مشهود است. اما هزینه‌های پنهان آن‌ها هم ممکن است به همان اندازه، یا حتی بیشتر، به کسب‌وکارها آسیب وارد کنند. می‌خواهیم به روشن‌ترکردن پیامدهای کمتر شناخته‌شده‌ی حملات سایبری و هزینه‌های پنهان بپردازیم. 5 پیامد و هزینه‌‌ای که کسب‌وکارها لازم است از آن‌ها آگاه باشند.  

خسارت‌های مالی

این مورد شاید به اندازه سایر موارد، از جنس هزینه‌های "پنهان" محسوب نشود. اما قطعاً باید به آن اشاره کرد! وقتی به عواقب یک حمله سایبری فکر می‌کنیم، اولین چیزی که اغلب به ذهن می‌رسد، تأثیر مالی آن است. به درستی هم همین‌طور است. زیرا سرقت داده‌ها و هزینه‌های جانبی آن به‌سرعت می‌تواند، زیان‌های مالی بزرگی را برای یک کسب‌وکار ایجاد کند. طبق گزارش IBM در سال 2023، میانگین هزینه نقض داده‌ها برای شرکت‌هایی با کمتر از 500 کارمند، 3.31 میلیون دلار است. این مبلغ، مبلغ قابل‌توجهی محسوب می‌شود. مجرمان سایبری مهارت زیادی در نفوذ به سیستم‌ها و سرقت داده‌های حساس دارند که برای سرقت هویت، کلاهبرداری یا اهداف مخرب دیگر استفاده می‌شود. از دست دادن اطلاعات مشتریان، داده‌های تجاری اختصاصی یا سوابق مالی، می‌تواند عواقب گسترده‌ای داشته باشد. این موضوع نه‌تنها اعتماد و حریم خصوصی مشتریان را به خطر می‌اندازد، بلکه معمولاً منجر به خسارات مالی بزرگی برای کسب‌وکارها می‌شود. علاوه بر این، کسب‌وکارها معمولاً پس از نقض داده‌ها با هزینه‌های زیادی مواجه می‌شوند، از جمله؛ هزینه‌ی جایگزینی داده‌های سرقت شده، تحقیقات فنی و هزینه‌های قانونی. این هزینه‌های جانبی می‌توانند به سرعت افزایش یابند و تأثیر مالی یک حمله سایبری را بیشتر کنند. 

اختلال در عملیات

علاوه بر خسارات مالی، حمله سایبری ممکن است به روند عملکرد روزمره‌ی یک کسب‌‌وکار آسیب برساند. هم‌چنین می‌تواند منجر به کاهش قابل‌توجه بهره‌وری و مواجهه‌ی کسب‌وکار با چالش‌های عملیاتی شود. یکی از اختلالات شایع ناشی از حمله سایبری، از دست دادن دسترسی است. به این معنا که کسب‌وکار دسترسی خود را به موارد مختلف از دست می‌دهد و نفوذگر می‌تواند کنترل همه چیز را در دست بگیرد! مواردی مانند؛ پردازش سفارشات، مدیریت موجودی، ایجاد ارتباطات مؤثر و ... . اگر وب‌سایت یا خدمات آنلاین یک کسب‌‌وکار به خطر بیفتد، نفوذگر همچنین ممکن است سایت را از دسترس خارج کند یا تغییراتی در آن ایجاد کند. مشتریان ممکن است نتوانند به خدمات موردنظرشان دسترسی پیدا کنند. چنین مواردی می‌تواند منجر به از دست رفتن درآمد بالقوه‌ی کسب‌وکار و آسیب به اعتبار برند شوند. به‌عنوان مثال؛ شرکت تارگوس، سازنده کیف و کیف‌های لپ‌تاپ معروف، با چنین موقعیتی روبه‌رو شده است. این شرکت پس از یک حمله سایبری، برای احتیاط، خودش اقداماتی برای تعطیلی بخش‌های قابل‌توجهی از زیرساخت‌هایش کرد. این عمل منجر به اختلال در عملیات روزمره‌ی تجاری‌اش شد. 

لطمه به شهرت و اعتبار برند

یکی از هزینه‌های پنهان و دورازچشم یک حمله سایبری، آسیبی است که به شهرت یک کسب‌وکار وارد می‌شود. هنگامی که یک شرکت مورد حمله سایبری قرار می‌گیرد، اعتماد به شکل قابل‌توجهی آسیب می‌بیند، به‌خصوص اگر اطلاعات مشتریان در معرض خطر قرار گیرند... این از دست دادن اعتماد می‌تواند هم باعث از دست رفتن مشتریان فعلی شود و هم باعث ایجاد مشکلات در جذب مشتریان جدید. این موارد در نهایت بر دوام و استقامت بلندمدت کسب‌وکار تأثیر می‌گذارد. علاوه بر این، حوادث هک و حمله سایبری اغلب توجه رسانه‌ها را به خود جلب می‌کنند. تیتر اخبار بودن، می‌تواند منجر به خسارت شدید برای شهرت یک شرکت شود. تبلیغات منفی درباره ی یک حمله سایبری می‌تواند اعتماد و اطمینان مشتری را نسبت به کسب‌وکار کاهش دهد و به اعتبار آن آسیب برساند. یک نمونه‌ی مشهور از این اتفاق در سال 2018 روی داد؛ زمانی که مجرمان سایبری به اطلاعات شخصی تقریباً 429612 مشتری و کارمند British Airways دسترسی یافتند. در ادامه مشخص شد که این شرکت داده‌های خود را بدون محافظت کافی پردازش می‌کرده است. این حادثه حتی به‌عنوان یکی از دلایل اصلی سقوط شهرت آن‌ها به پایین‌ترین سطح چهارساله ی خود در سال 2019 برشمرده شد. 

رضا شریف‌زاده:

اگر بخواهم بر اساس تجربه‌ام یک توصیه برای امنیت کسب و کارها کنم، آن این است: 

برای امنیت و ارزیابی امنیتی هزینه کنید! نترسید از این‌که سامانه‌تان ناامن باشد! از این بترسید که برندینگتان ضربه بخورد! 

پیشنهاد خواندنی: گپ‌وگفتی با شکارچی آسیب‌پذیری؛ رضا شریف‌زاده 

نقض انطباق

امروزه، کسب‌‌وکارها مشمول مقررات حفاظت از داده‌ها و حریم خصوصی بی‌شماری هستند؛ مانند GDPR یا CCPA. ناتوانی در محافظت از داده‌های حساس، به ویژه اطلاعات مشتریان، می‌تواند منجر به عواقب نظارتی، جریمه‌ها و مجازات‌های قابل‌توجهی شود. علاوه بر این، بسته به نوع و ماهیت نقض و داده‌های موردتاثیر، کسب‌وکارها ممکن است با دعاوی حقوقی از سوی ذینفعان آسیب‌دیده مواجه شوند که منجر به بارهای حقوقی و مالی بیشتری بابت یک حمله سایبری می‌شود. 

GDPR قانونی ست که در راستای مراقبت از داده‌ها و اطلاعات کاربران ایجاد شده است. مقررات آن در کشورهای عضو اتحادیه اروپا (EU)، از جمله کشورهایی مانند آلمان، فرانسه، ایتالیا و دیگران اعمال می‌گردد. جای خالی GDPR و امثالش در ایران، به شدت احساس می‌شود. 

پیشنهاد خواندنی: GDPR چیست؟ 

علیرضا رضایی:

به‌نظرم موضوع خیلی مهمی ست که شما به‌عنوان یک کسب‌وکار، نسبت به این موضوع هشیار باشید که مخزنی از اطلاعات کاربرانتان را دارید! در صورتی که قفلی هم به این اطلاعات نزده‌اید! خیلی حساس است! اگر مسئولین صدای ما را می‌شنوند، بیشتر سازمان‌ها را تحت فشار قرار بدهند تا حداقل امنیت‌هایی را برای سازمان‌های خود داشته باشند.  

پیشنهاد خواندنی: گپ‌وگفتی با شکارچی؛ علیرضا رضایی 

از دست دادن دارایی های معنوی (intellectual property)

به آخرین مورد، که موردی کم‌اهمیت‌تر از بقیه نیست، رسیدیم. حملات سایبری می‌توانند باعث از دست رفتن دارایی‌های معنوی ارزشمندی شوند. دارایی‌هایی که به خطرافتادن آن‌ها تهدیدی جدی برای مزیت رقابتی و موقعیت شرکت‌ها در بازار محسوب می‌شود. هکرها ممکن است به دارایی‌های معنوی اصلی شرکت‌ها مانند نرم‌افزارهای اختصاصی، طرح‌های اولیه محصولات یا برنامه‌های استراتژیک حمله کنند و اسرار تجاری آن‌ها را به خطر بیندازند. علاوه بر این، دارایی‌های فکری ‌سرقت‌شده ممکن است فروخته یا افشا شوند. این روند می‌تواند مزیت ناعادلانه‌ای را برای رقبا فراهم کند. هم‌چنین می‌تواند به طور بالقوه موقعیت شرکت را در بازار ضعیف کند. در خطر افتادن مالکیت معنوی ممکن است عواقب گسترده‌ای داشته باشد. عواقبی که بر نوآوری، رقابت در بازار و سرانجام بر نتیجه‌ی نهایی تأثیر بگذارد. 

سخن آخر: 

در این بلاگ‌پست به 5 هزینه‌ی پنهان یک حمله‌ی سایبری پرداختیم. هزینه هایی که می توانند امنیت مالی، امنیت عملیاتی، امنیت برند و امنیت برنامه های شما را خدشه دار کنند. در یک کلام، می توانند تأثیر زیادی بر امنیت روانی مجموعه ی شما بگذارند. اما نقطه ی آرامش بخش این جاست که هر مجموعه ای می تواند با دوراندیشی، قبل از رسیدن تهدیدات به فکر تقویت امنیت دارایی‌های خود باشد... 

بلاگ‌پست‌های مرتبط: 

آیا قیمت خدمات امنیت سایبری می‌ارزد؟ 

12 نکته‌ی مهم و ساده برای ایمن‌سازی حداقلی کسب‌وکار 

وضعیت امنیت سایبری در ایران 

۱۱ درس‌آموخته‌ای که حفره‌ی امنیتی ۶۰ میلیون تومانی راورو برایمان داشت.